"Mütareke sırasında toplantı halinde olan bir Meclisi Mebusan’ımız vardı. Ancak, dağıtıldı. Millet yeni bir meclisin toplanmasını sağladı, mebuslarını seçerek İstanbul’a gönderdi. Bu meclis de tecavüze uğradı.
İç ve dış düşmanlarımız; milletin şerefine, bağımsızlığına, toplumsal ve ekonomik hayatına, doğal haklarına karşı birleşmişlerdi. Halkımız, tanınmayan ve çiğnenmiş olan hukukunu savunmak için ayaklandı; bu ayaklanma onun için bir hak oldu, görev oldu.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve hükümeti, işte böyle bir başkaldırının sonucudur.
Milletimiz bu kez Ankara’da Büyük Millet Meclisi’ni topladı. Yüce Meclis’imiz, toplanmasının birinci günü, 23 Nisan 1920’de milletin, tam bağımsızlık çerçevesinde yazgısını bizzat üstlenip yönetmeye başladığını bütün dünyaya duyurdu.
Millî egemenliğimizin bir şahısla veya sınırlı sayıda şahıslarla kabine gibi bir kurul tarafından temsil edilmesi yüzünden ülkeyi ve milleti despotluktan kurtaramadığımız, tarihî olaylarla kanıtlanmıştı. O zaman bu temsil hakkını, olabildiğince çok insandan meydana gelen ve süresi kısa olan bir kurulda tecelli ettirmek bence biricik çare idi.
Şöyle diyordum: Vatanın ve mukadderatın sahibi ve sorumlusu millettir. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Türkiye’nin bugünkü ve gelecekteki rejimi “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” esasına dayanmaktadır ve dayanacaktır.
Vatanın kurtuluşu milletin iradesi kendi yazgısı üzerinde kayıtsız şartsız hâkim olduğu zamandan başlamıştır. Olumlu ve kesin sonuçlara ise, milletin vicdanından doğan ordularla ulaşmıştır.
Amacımıza ulaşmak için, daima milletin müdrik olduğunu, milletin kudretli olduğunu göstermek lazımdır.
Dışa karşı, yabancılara karşı, düşmanlarımıza karşı milletin müdrik ve güçlü olduğunu, milletin hakiki etken olduğunu kanıtlamak lazımdır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi…
Yüce Meclis!...
O’nun üzerinde başka hiçbir kuvvet yoktur.
O’na hâkim hiçbir şahıs yoktur!
Milli İrade ve Egemenlik ancak o’nda tecelli eder!"
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
İLK MECLİS’İN KURULUŞU
