JAPONYA'DA TÜRK İZLERİ

Go-hyaku Rakan / Japonya

Turkic “Balbal” in Japan (1) By Mark A. Riddle 

Pleasant Grove, Utah 

At the Rakan-ji Temple in Houjou-chou, Kasai City, in western Hyougo Prefecture, are some unusual stone sculptures. The entire collection is called the “Go-hyaku Rakan,” (‘five hundred arhat’ — an arhat is an advanced disciple of Buddha), and some of the sculptures at Rakan-ji are very much like Buddhist statuary seen elsewhere throughout Japan.(2)

But others are very unusual — they are not typical “Rakan;” they are not like the stone images of Jizou found everywhere in Japan;(3) and they are unlike the douso-jin stone sculptures of Japan. (4)

They are very unlike the tolharubang (‘grandfather figures’) found on Cheju Island, Korea, and the very similar figures of Hayato-zuka, in Aira-gun, Kumamoto Prefecture. (5) Indeed, Japanese photographer–author Wakasugi Kei judged the unusual “rakan” sculptures of Houjou-chou to be unlike anything else seen anywhere in Japan, unlike any rakan statuary found anywhere else in the world, and questioned whether they were really rakan at all — and in that, he was right. (6)

So, what are they? 

Actually, the unusual “rakan” sculptures of Houjou-chou are very similar to, indeed quite the same as, Turkic balbal found in Central Asia.(7)

The purpose of this essay is three-fold: 

(1) to present the evidence supporting this identification of the unusual stone sculptures of the Rakan-ji of Houjou-chou as Turkic “balbal”; 

(2) to offer additional evidence that shows the presence of ethnically non-Japanese people in the Kibi/Harima area of early Japan; and 

(3) to explore the implications of this evidence. 



What are “Turkic Balbal’? 

“Balbal” have been described by archaeologists as “stylized anthropomorphic statues over graves [which serve] as a marker for the movement of Turkic-speaking peoples from east to west — from southern Siberia and eastern Central Asia across the Eurasian steppe all the way to Azerbaijan” and Iran. (8)

They are said to commemorate fallen warriors or their slain enemies, (9) but balbal are mute, and the evidence that they commemorate “slain enemies” may be limited to a single source: tenth-century Ahmad ibn Fadlan’s account of the Rus. (10)

There seems to be no doubt that balbal do mark the westward movement of Turkic peoples, but the assumption that the balbal concept has a Turkic origin is contradicted by important evidence. Prof. Victor Mair has suggested that balbal may be traceable to prehistoric stelae with similar features found in late Neolithic Europe and to similar figures found in the Ukraine, dated a millennium or two later. (11) 

Evidence in support of Mair’s conjecture may be seen in a menhir stele dated second–first millennium B.C., found at Fivizzano, Italy, which shows a dagger shaped and positioned very much like those on anthropomorphic stelae dated much later. (12)

The best evidence for a non-Turkic origin of the balbal forms is found in the “standing stones” of Hakkari, in southeast Turkey, discovered in 1998 and dated to 1500–1000 B.C. 

Archaeologists immediately connected these with the seventh-century B.C. Scythian stelae of the steppes north of the Black Sea and to the balbal of the Central Asian steppes on the basis of evidence such as incised depictions of yurt-style tents, weapons, etc. (13) Since the old Turkic tribes first appeared on the historical scene in the middle of the sixth century A.D., “Turkic” balbal are Turkic by adoption rather than origin. 

Although they probably had a connection with even earlier forms, scholars agree the ancient balbal now found in Central Asia have been traced to an origin “in the Altai sometime between the 5th and 6th Centuries,” from which they spread throughout the Turkic tribes. 

They “usually depicted a male warrior holding a vessel. The face was carved either in relief or in outline; sometimes both means were combined.” They often showed moustaches, beards, hair, earrings, clothing, belts, and weapons. Balbal “in varying degrees of skill of execution continued to be put up by the Turkic-speaking nomads of Tuva [Siberia], Kazakhstan, Mongolia, and other regions of Central Asia as late as the 11th century.” (14)

Describing the balbal of Central Asia, Russian archaeologist Gregoire Frumkin emphasized: “The schematic presentation is usually the same: a big head (frequently with a triangular face), tiny arms, the right arm bent at the waist, with a cup in the right hand, and the left hand resting on a sword.” (15) 

We shall see below that many of the so-called “rakan” figures of Houjou-chou have these same features. The “Go-hyaku Rakan” of Rakan-ji, Houjou-chou, Kasai, Hyougo Prefecture The present author visited the Houjou Rakan-ji in August, 1999, and noted that there were about twenty-five clearly Buddhist images, typical of nyourai and bosatsu figures seen all over Japan placed apart from “the others,” with some of these dated to 1765. 

“The others,” about 380 in number, appear very different even at first glance; they are obviously older, more weather-worn, and of a style very different from anything else the author has ever observed in Japan. (16)  These stone figures are small, ranging from just 40 to over 120 cm, with an average height of about 85 cm. The author’s inspection in 1999 yielded the following observations:

The entire stone is sculpted but shows the human figure from just the waist up or, proportionately, from about the knees up, with legs not shown.  Some twenty-five figures have conical head-gear of the Central Asian kind, also seen on haniwa (clay figurines) at Himezuka and other kofun (burial mounds) in Chiba Prefecture. (17) 

Some have quite prominent noses; others have prominent brows. 
Almost all have two hands or forearms clearly visible; of these, most show the right hand higher on the chest than the left (we will see later that this gesture is a key to their identity). Some have hands in front of chest, palms-together — the prayer gesture. Some hold objects of uncertain identification. 

Many statues have been broken, then patched; all have been placed close together in neat rows. Facial expressions are impassive, in an over-all static pose. (This no doubt has permitted the identification of them as “Buddhist,” but elsewhere in Japan rakan statues are facially expressive.) 


The Judgment of an Expert 
Japanese photographer–author Wakasugi Kei published two full-length studies of Japan’s stone Buddhist sculptures, in 1963 and 1977. He judged the unusual “rakan” sculptures of Houjou-chou to be unlike anything else seen anywhere in Japan, unlike any rakan statuary found anywhere else in the world, and questioned whether they were really rakan, or even Buddhist, at all. He cited five specific reasons for this view: (18)

(1) First, the Houjou figures lack the expressions of “uninhibited flexibility” (honpou jizai) of the typical rakan figure. 

(2) Whereas typical rakan are tonsured (bald), many of the Houjou sculptures have hair or headgear, and their arm gestures and the objects they are holding are inexplicable (setsumei no tsukanu). 

(3) Although some of the Houjou figures appear elderly, there are also some which seem to portray the young, even children. (19) 

(4) Whereas rakan figures are male, some of the Houjou sculptures seem to portray women. (20) 

(5) Although typical rakan sculptures have no markings or inscriptions (shuji), some of the Houjou figures seem to have symbols inscribed on forehead or chest. (21) 

But if the “500 Rakan” of Houjou are not rakan, then what are they? One key piece of evidence — a ritual gesture depicted on many of the Houjou figures — provides a convincing answer. 


The Link — A Ritual Gesture 
The present author has compared scores of images of Central Asian balbal from many sources, in four languages, including book-length studies in both Russian (22) and Chinese, (23) with the unusual 
“rakan” figures of Houjou and concludes that there is ample reason for the identification of the Houjou figures as balbal. 

Among the host of similarities obvious from even a cursory inspection, one key commonality ensures that the Houjou figures can be identified as Turkic balbal: a specific ritual gesture. 

Many of our Houjou balbal show the left arm flexed forming an obtuse angle and resting on a sword or belt, with the right arm flexed at an acute angle and holding a cup, or other object, with both forearms roughly parallel diagonally across the chest. (24) 

The same gesture is found on Central Asian balbal, (25) on the Scythian balbal of the Ukraine, dated 600 B.C. to 300 A.D., (26) and on the “Standing Stones” of Hakkari, Turkey. 

Such a precise correspondence can be neither accidental nor a result of a natural archetype — it is conclusive evidence of an historical connection.

Interestingly, perhaps the oldest known example of this ritual gesture is to be found on a stone statue dated ca.1490 B.C. of King Idrimi of Alalakh, the capital of a Hurrian state on the Orontes River near Antioch, Turkey. (27) 

This statue of the king seated on his throne further problematizes the question of the origin and provenance of the balbal form, but it provides 

support for our assertion that the pose described is a ritual gesture, of central significance wherever it appears, including on our Japanese balbal. 

Other Identifying Features of Balbal: Vessels, Belts and Helmets 

The Central Asian balbal still found “all over Mongolia, southern Siberia and Kazakhstan” have been described as “cut to portray a man’s head and trunk. They wear earrings, carry a sword or dagger in their belt, and clasp a chalice.” (28) 

Among the many chalice-clasping balbal is a remarkable figure found on the Barlyk steppe of Tuva, Russia, which grasps a vessel at the waist with both hands. (29) Miniature vessels, most often made of silver, were extensively known throughout the Turkic world and have been found in kurgan burials in the Altai, Tuva, and the Minusinsk Basin. They are often represented on balbal in these same areas. (30) 

In addition to the large vessel held by both hands, as seen on the Barlyk steppe balbal, there are two other forms commonly seen — a smaller vessel of similar shape, (31) and a shallow libation cup (32) much like the almost-flat sake-sipping cup still used in Japan today. 

Both of these latter two forms are held in the right hand. The latter form, the libation cup, is seen held in the right hand by two horsemen on an eighth-century painted wooden panel found at a temple in Dandan-Oilik, near Khotan, in Xinjiang. 

This presentation, or holding, of a cup in the right hand, is regarded as part of a religious ceremony because the cups are similar in shape to those seen in seventh-century libation scenes of western Turkestan. (33) 

Some of the Houjou balbal of Japan seem to be holding a vessel in the right hand. The Barlyk steppe figure also appears to be wearing a belt from which small objects of some kind are suspended. We know that a richly adorned belt was an indispensable item of attire for any member of the Turkic aristocracy, and various items of jewelry were worn suspended from the belt by strips of leather, including “lyre” plaques — bronze, with a heart-shaped opening. (34) 

The heart-shaped plaque motif marks as Turkic in origin or inspiration gold girdles with heart-shaped pendants found in Korean tombs and recognized by Korean archaeologists as originating in the art of nomads of the northern steppe. (35) 

As British art historian Roderick Whitfield has observed, the ancient Korean custom of wearing belts with small implements attached has its origins in the northern nomadic tradition. (36) Belts with attached items seem to be represented in the “Standing Stones” of Hakkari, Turkey, in the Scythian balbal of the Pontic steppe, and in our Japanese balbal, as well. (37)

Many of the Japanese balbal appear to be wearing on their heads a shape-fitting helmet. 

The anonymous author(s) of the Wikipedia article “Kurgan Stelae,” citing Russian-language sources, say(s) of balbal headgear: “In some cases the male hat undoubtedly represents a small helmet,” and compares these to the medieval Russian misyurka, a flexible iron skullcap which protected only the upper part of the head. 

This appears to be precisely what is depicted on many of the balbal of Houjou-chou. Most often the headgear of Central Asian balbal is “a small cap shaped like a truncated cone,” a form which has survived to modern times in places such as Afghanistan. “Much less frequent are tall, conical hats of a type that is known to have been widespread in Scythian times…. Some of the stone figures have tall hats with the tip bent forward; this type of headgear was common in Central Asia before the Turkic period.” (38) 

The tall, conical hat is found among both the stone balbal of Houjou-chou, in western Japan, and the haniwa (clay figurines) of Himezuka and other places in Chiba Prefecture, in eastern Japan. 



Implications of This Evidence 
All this evidence reinforces the conclusion of Japanese archaeologist Okauchi Mitsuzane that “a relationship existed among East Asian countries at the beginning of the 5th century… 

There was an international route of cultural diffusion from northern China, through [the Korean peninsula] to the country of Japan.” (39)

Okauchi cites, for example, the similarities between burial goods 
found in the famous Mound 126 of the Niizawa Senzuka kofun of Nara Prefecture and those found in tombs of similar date in northern China. It is likely that these goods were brought to Japan by those with whom they were interred, but they could conceivably have been brought to Japan as items of trade or tribute, as international prestige goods. 

But it is not conceivable that crude stone grave markers could have come to Japan as international prestige goods. The evidence of “Turkic” balbal in Japan indicates the presence of communities of Central Asian immigrants in proto-historic Japan, groups large enough to permit the social cohesion and identity maintenance necessary to enable them to continue traditional funerary customs, and close enough in time to their Central Asian origins to remember and practice the balbal custom. 

The implication is clear — the existence of “Turkic” balbal in Japan means Central Asian (possibly Turkic) warriors were present in pre-historic and or proto-historic Japan. 


The Central Asian Connection to Japan — More Evidence 

In a previous essay we noted the considerable evidence that exists linking Japan with Central Asia. (40)

Still another of the many such links suggested by scholars is the hossu, a flywhisk made of horsehair. In Central Asia one of the insignia of a ruler was a flywhisk made of a yak’s tail, and this object found its way into Buddhist ceremonies as a symbol of mastery of esoteric knowledge. 

The shintai (‘locus of divine presence’) of the Japanese deity Hachiman, favored by medieval samurai, is sometimes a hossu, indicating a possible Central Asian connection for Hachiman. (41) Perhaps, then, it is no mere coincidence that the crest of Hachiman is the mitsudomoe, equivalent to the Indo-European triskelion so prominent in the Celtic art of Late Iron Age Europe. (42)

An additional parallel between the Indo-Europeans and Japan is seen in the use of the colors red and white. The two colors betoken the Indo-European king because he combines the roles of warrior (whose color is red) and priest (whose color is white). (43) 

In Japan, Shinto shrine ropes are often woven to show alternating strands of red and white, but the colors red and white have been particularly associated with the emperor, from the time of Emperor Shoumu (r.724-756), who ordered high officials in his capital, Nara, to paint their houses either red or white, (44) to the red and white obi (sash) worn by the Crown Princess in 2001, given to her by the Emperor as she prepared to give birth to a possible heir to the throne. (45) 

The two trees that stand before the Sentou Palace at the Kyouto Imperial Palace (Go-sho) are a red plum and a white plum. (46) Like medieval England, medieval Japan saw a civil war with opposing parties fighting under either red or white colors. (47) 

How did these ancient Indo-European symbols come to Japan? Could they have been brought by immigrants, perhaps by mercenaries with close ties to the imperial household? 


Aliens in Old Japan

Oya ga mitakeiya [mitakereba], 
Houjou no nishi no 
Gohyaku Rakan no 
Dou [堂] ni gozare. 

“If you want to see your parents, you may go to the temple of the Five Hundred Arhats [in Houjou].” 

These are the words of an old uta (poem, song) of the Houjou area of Hyougo Prefecture, according to the author’s Japanese informant, Shou Masae of Kyouto, who describes the Rakan Temple’s stone figures as “faces of foreigners, not Japanese. Their makers must have been immigrants or refugees.” (48)

Documentary evidence exists for the presence of ethically non-Japanese peoples in this part of "Harima", the name by which this part of western Japan was anciently known. The eight-century official court gazetteer Harima no Kuni no Fuudo-ki says of the Ohokafuchi area of Kamusaki (just north of modern-day Kasai) : 

"There are about thirty families there whose customs differ (from ours)." (49)

Harima was one of five provinces to which ethnically non-Japanese Emishi peoples from eastern Japan were frocibly relocated in the time of "Emperor" Keikou (280-316 AD.,revised chronology) , according to the Nihon Shoki (official court history of 720 AD.) (50)

According to the eight-century gazetteer of Hizen (modern-day Saga and Nagasaki Prefectures), inhabitants of islands there had non-Japanese facial features, spoke a non-Japanese language and were "highly skilled at shooting on horseback", which was originally a skill developed in and spread from Central Asia. (51)

One possible key to the identity of these aliens in old Japan is the story of Kibi-tsu Hiko (Prince of Kibi, an old name for the Harima-Bizen area) and Kibi-tsu Kasha (a.k.a. Ura), "a prince (or oni, demon) of some foreign land" who had been exiled to Japan "on account of his misdeeds".

He built a castle near what is now Okayama, “and from this stronghold would descend upon and plunder any ships passing through the Inland Sea…” The hero prince subdues the villain pirate prince by magically changing himself into a hawk and then a cormorant in response to Ura’s becoming a pheasant and then a carp. (52) 

In local Japanese legend, Ura is tall, with big eyes and red hair. (53) 


Japanese ethnologist and comparative folklorist Oobayashi Taryou has pointed out the close parallels of the legend of the prince and pirate of Kibi with the Korean legend of Chong-wang-lang and Hapaek, who compete with each other by transforming themselves into various animals.

We must add to Oobayashi's comparison the observation that the basis for both Korean and Japanese myths is the shape-shifting chase motif, the prototype for which is the Celtic legend of Ceridwen and Gwion. (54)


Conclusion 

It is commonplace to acknowledge Japan’s important historical ties with China and Korea, but an accumulating body of evidence now clearly reveals the cultural links between Japan and Central, and even West, Asia. 

This essay has focused on one piece of the puzzle of Japanese origins — stone statuary wondered about by Japanese for generations and publicly identified by the present author in 1999 as “Turkic balbal” that are unexpectedly similar in so many ways to their counterparts still extant on the steppe lands of Central Asia.



Sino-platonic papers, April 2011
Turkic "Balbal" in Japan by Mark A.Riddle
for the links : 
Department of East Asian Languages and Civilizations University of Pennsylvania

NOTE : 

- "The best evidence for a non-Turkic origin of the balbal forms is found in the “standing stones” of Hakkari, in southeast Turkey, discovered in 1998 and dated to 1500–1000 B.C. Archaeologists immediately connected these with the seventh-century B.C. Scythian stelae of the steppes north of the Black Sea and to the balbal of the Central Asian".... 

- "the balbal of Houjou-chou, Japan, were not necessarily Turkic — they may have been Scythian...".... 

- "Alalakh King İdrimi of Hurrian"... 

N- Hurrians are agglutinative language !

N- Japanese language is agglutinative language !

N- Scythians are Turkic people , and Turkish language is in the family of agglutinative language !

___

THE JAPANS AND TURANİAN RACE:

...They found their best spokesman in Takayama Chogyü who developed a wide-ranging theory of cultural nationalism between 1897-1902 that mixed minzoku and race, nationality and Asiansim, all the while drawing heavily on Western theorists in order to denounce the deleterious effects of Western culture on Japan. Takayama understood Japan's growing tensions with Russia as part of a broader idea og global "racial was" that Ludwig Gumplowics had sketched in Der Rassenkampf (1883).

From this racial lens, Takayama was certain that the Triple Intervention, Russian designs on Korea, and even the 1875-78 war between Russia and Turkey and the 1897 war between Greece and Turkey (Takayama believed Turkey was part of the East, or "the Turanian race") were indicative of a "600 year old racial war between the Aryan race and the Turanian race.

Against Warase's argument that a modern state was able to withstand the challenges of a multiethnic populace. Takayama drew from Max Müller and Henry George to argue that a state cannot simply be a territorial administrative unit, but must be built on with and through a single people with a shared cultual identity. 

Thus, even through the Japanese, Koreans, Taiwanese and others were all part of the Turanian race, their distinctiveness resulted from the fact that this race, like all races, was divided into Naturvölker (shizen minzoku) and Kulturvölker (jinbun minzoku).

The Naturvölker were those peoples who had yet to develop an integral, shared culture that provided the dynamism for their own independent states; the Kulturvölker were those ethnic groups who had emerged out of the state of nature to built an independent state on the basis of their unique culture. Of course, among the Turanian race, only Japan met the requirements of a Kulturvölker. In one broad sweep of the pen. Takayam had sketched the conceptual foundations for modern Japanese imperalism as well as the grounds for cultualist attacks on Christianity as a foreign creed incompatible with the culture of the emperor-nation. Not surprisingly, his last work publisched ,n 1902, the year he died, was an exploration of the thinking of the medieval xenophobic Buddhist monk, Nichiren.

The annexation of Korea in 1910 renewed and sharpened the debate on weather Japan should be a homogeneous ethnic nation-state and whether the concept of minzoku was flexible enough to incorporate Koreans in the Japan minzoku. Again, Christian intellectuals played a leading role in asserting an optimistic, open reading of the potential limits of ethnic assimilation, while the Japanist and statist intellectuals like Takayama and Inoue Tetsujirö were slow to accept a sense of minzoku that was not thoroughly and exclusively racist. Yamaji Aizan had laid the foundations for his fellow Christians, arguing several years prior to annexation that the Japanese were a "composite" nation, historically formed through a combination of Ainu, Malay and the Yamato (a branch of the Turanian race).

page 224:

A History of Nationalism in Modern Japan: Placing the People by Kevin Doak copyright 2007,by Koninklijke Brill NV, The Netherlands

LİNK:

____

ALL TURKISH PEOPLES, UIGHURS, KÖK-TURKS,OTTOMAN TURKS, BELONG TO THAT CENTRAL GROUP OF EURASIAN HUMANITY WHICH WE ARE CALLING SCYHTIAN.

THE EARLIEST SCYTHIAN AND THE EARLIEST INDO-EUROPEAN WERE MUTUALLY INTELLIGIBLE SISTER LANGUAGES.

THE AR AZ AS SA OR SU PEOPLES.... AZ WERE IN SOME WAY ANCESTRAL TO KASSITES AND KHAZARS.

WE MAY SUPPOSE THAT THIS SA POPULATION WAS THE LONG SOUGHT PRE-SUMERIAN. AFTER THE ARRIVAL OF THE SUMERIANS PROPER, THE SA PEOPLE SEEM TO HAVE BEEN PUSHED TO THE NORTH, TO THE NORTHERN MOUNTAINS, THE PART OF THE SUMERIAN WORLD DESIGNATED IN CUNEIFORM DOCUMENTS AS SABARTU. IN RECENT LITERATURE THESE PEOPLE ARE OFTEN CALLED SUBARAEANS.

SUMERIANS WERE THE CREATORS OF THE FIRST HIGH CIVILAZATION IN MESOPOTAMIA.

THE SUMERIANS WERE- THIS TRUTH EMERGES SLOWLY FROM THE RECENT PROGRESS OF ARCHEAOLOGY- THE PROBABLE BIOLOGICAL , AND CERTAINLY THE CULTURAL ANCESTORS OF ALL THE LATER PEOPLES CALLED SCYTHIAN.

* THE MEDES, ONE OF THE GREAT PEOPLES OF ANTIQUITY, WHO APPEAR AFTER THE ASSYRIANS AND BEFORE THE PERSIANS. THE ORIENTALIST JULES OPPERT ASSERTED (IN 1879) THAT THEY WERE A TURANIAN PEOPLE. THEY WERE PRESENT NOT ONLY IN CLASSIC MEDIA ; HERODOTOS WRITES ABOUT MEDES NORTH OF THE DANUBE.

THE DAHA PEOPLE (DACIANS) RULE IN CENTRAL EUROPE WAS DEFEATED BY THE ROMANS, BUT DACIANS SEEM TO HAVE SURVIVED IN RUMANIA AND IN SOUTHERN HUNGARY TOO, WHERE THEY ARE CALLED TAHO. EARLY GROUPS OF THE DAHAE MAY HAVE INFLUENCED MANY PEOPLES OF ASIA. IT IS POSSIBLE THAT THEY WERE THE ANCESTORS OF THE THRACIANS AND THE TURKS.

THE HUNS IN THE WEST THEY WERE CALLED SCYTHIANS. SOVIET EXCAVATIONS HAVE SHED LIGHT ON THE SURPRISINGLY HIGH CULTURE OF THOSE HUNS (SCYHTIANS) WHO LIVED AND BURIED THEIR DEAD IN THE SIXTH AND FIFTH CENTURIES B.C. IN THE ALTAI MOUNTAINS.

THE AVARS MANY DIFFERENT NAMES LIKE OBORS, VARS, PARS, IN ROMAN TIMES AS PARTIANS. THEIR ETHNIC GROUP UNITED WITH SIMILAR SCYTHIAN ELEMENTS.

ALEXANDER THE GREAT CONQUERED THE AVAR LAND, BUT SOON AFTER HIS DEATH ARSACUS LIBERATED THE AVAR, WHO UNDER THE ARSACID DYNASTY FOUGHT THE ROMANS UNTIL 250 AD. , WHEN ROME PUSHED THEM BACK TO THE ARAL SEA. FROM THERE MENACED BY THE KÖK-TURKS PART OF THE AVARS MOVED WEST AND IN 568 SETTLED IN THE CARPATHIAN BASIN.

THE TURKS; ALL TURKISH PEOPLES, UIGHURS, KÖK-TURKS, OTTOMAN TURKS, BELONG TO THAT CENTRAL GROUP OF EUROSIAN HUMANITY WHICH WE ARE CALLING SCYTHIAN.

Dr.IDA BOBULA (1900-1980) 

ORIGIN of the HUNGARIAN  

BOOK

.

Ida Bobula was born in Budapest on February 27th, 1900. Her first work, Versek, [Poems] was published in 1920. She earned her Doctorate of History, her fist, at Pázmány Péter Tudományegyetemen, Budapest, in 1923. From 1929(?) to 1933, she was a Ministerial Advisor of Religion and Education; 1933-1944, Director of Sarolta Kollégium [Boarding-School]; from 1939 also a private tutor at Debreceni Egyetem [University of Debrecen].

Dr. Bobula continued her studies in the United States until 1929, after which she returned to Budapest to teach. In 1947, political pressures forced her to permanently emigrate to the U. S. where she worked at the library of the New Jersey Women's College and the Library of Congress, and taught history and sociology at Limestone College in Gaffney, S.C. She was a member of the American Orientalist Society; and, from 1960, headed the information department of the World Confederation of Organizations of the Teaching Profession (WCOTP). In 1956-1957, she was the director of the Hungarian Refugee program in Philadelphia.

Dr. Bobula spoke seven languages, and was an alumna of Bryn Mawr College, Pennsylvania. She was a scholar of exceptional talent but of modest (material) means. She passed away in Gaffney, S.C., on October 24th, 1980.

Ida Bobula wrote dozens of books and papers, her most popular works are: [The square-bracketted title translations to English are unofficial]

A nő a 18. század magyar társadalmában, Budapest, 1933 [The Woman in 18th century Hungarian Society]

Nők útja a matriarchatustól a mai társadalomig, Budapest, 1938 [The Course of Women from Matriarchy to Today's Society]

Sumerian Affiliations. A Plea for Reconsideration, Washington, 1951

The origin of the Hungarian Nation, Gainesville, 1966

A sumér–magyar rokonság kérdése, Buenos Aires, 1961, [The Question of the Sumerian-Hungarian Kinship]

Kétezer magyar név szumír eredete, Montreal, 1970 [The Sumerian Origin of 2000 Hungarian names]

Ida Bobula's works have been translated to other languages and are recommended in the curricula of several colleges and universities worldwide. She has been regularly quoted by several researchers and scholars. Professor Alfréd Tóth, author of the Etymological Dictionary of Hungarian (EDH), 9, Etruscan and Hungarian, also quotes Dr. Bobula:

"Spread the word and be not surprised if you are assailed, perhaps even by people who call themselves Hungarians."  

LİNK

___________

Başlangıcından Yirminci Yüzyıla TÜRK DİLİ TARİHİ

Hint-Avrupalıların ana yurtları hakkında çeşitli görüşler vardır Orta Avrupa, Baltık bölgesi, Karadeniz'in kuzey batısı, Kafkasların ve Hazar'ın kuzeyi gibi Arî ana yurt görüşleri yanında Hazar'ın güney batısı ile Anadolu'yu da Hint-Avrupa ana yurdu sayanlar vardır. 

Aslında Hint-Avrupalıların Anadolu, Iran, Orta Asya ve Hindistan'a ulaşmaları M. Ö. 2000'den daha eskiye gitmez. Orta Anadolu'ya ulaşmaları M. Ö. 2000, Kuzey Hindistan'a ulaşmaları M. Ö. 1700, İran'a ulaşmaları M. Ö. 1500 kabul edilir. Bu tarihlerden önce Anadolu ve Mezopotamya'da çoğunlukla eklemeli dil konuşan kavimler yaşamıştır. 

Arî bir kavim olan Hititlerden önce Orta Anadolu'da bulunan Hattilerin, Doğu Anadolu'daki Hurri ve Urartuların, Mezopotam-ya'daki Sümerlerin dilleri eklemeli diller grubundandır. 

Bugün yaşayan dil aileleri içinde sadece Ural (Fin, Macar) ve Altay (Türk, Moğol, Tunguz, Kore, Japon) dilleri eklemeli yapıdadır.

SÜMERCE-TÜRKÇE İLİŞKİSİ

Sümerce ile uğraşan bazı bilginler Türkçe, Macarca gibi Ural-Altay dilleriyle bu dil arasında ilgi kurmuşlardır. Ancak Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğu hâlde Sümercede ön ekler de bulunmaktadır. Buna rağmen Türkçe ile Sümerce arasında kurulan ilgiler son derece ciddîdir ve konu üzerinde araştırmalar devam etmelidir. Son olarak Türk bilgini Osman Nedim Tuna, Türkçe ile Sümercede 168 kelimenin ortak olduğunu tespit etmiştir. 

...

TÜRK DİLİNİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ

1. ALTAY DİLLERİ TEORİSİ

Altay dilleri teorisi; Türk, Moğol, Tunguz, Kore ve Japon dillerinin ortak bir kökten çıktığını ve bunların akraba olduğunu kabul eden teorinin adıdır. Başlangıçta sadece Türk, Moğol, Tunguz dillerinin akrabalığı üzerinde durulurken 20. yüzyılın ortalarında ve ikinci yarısında Korece ve Japonca da bunlara katılmıştır. Teoriye göre bu diller ortak bir ata dilden iniyordu. Ortak ata dil, farazî bir dildi ve tabiatıyla bir adı yoktu. Akrabalık teorisine inananlar bu farazi dile Altay dili (Altayca) adını verdiler. 

Altay dilinden zaman içinde ayrılarak bağımsız diller hâline gelen akraba diller topluluğuna da "Altay dilleri ailesi" adı verildi. Karşılaştırmalı Altay dilleri bilim alanına Altayistik, bu bilim alanıyla uğraşanlara da Altayist denildi.

Altay dilleri teorisinin başlangıcı 18. yüzyılın otuzlu yıllarına dek gider. Teori, henüz modern bir bilim disiplini hâline gelmeden önceki ilk çalışmalarda Altay dilleri Ural dilleriyle (Fin, Macar, Samoyed) ve hatta birçok farklı dille birlikte ele alınmış; fakat 19. yüzyılın sonlarından itibaren genellikle, Altay dilleriyle sınırlandırılmıştır.

Ural-Altay dillerine ilk dikkat çeken İsveçli subay Johann Philipp Tabbert (von Strahlenberg) olmuştur. Poltava savaşında Ruslara esir düşünce Güney Sibirya'da Daniel Messerschimidt'in yanında araştırma ile görevlendirilen Strahlenberg Köktürk harfli Yenisey yazıtlarının bulunuşunda ve bilim dünyasına tanıtılışında da ilk önemli isimdi. Esaret hayatı bitip İsveç'e döndükten sonra 1730'da ünlü kitabı Das Nord und Östliche Teil von Europa und Asia 'yı neşretti. Bu eserde 32 dilden ve lehçeden 35 kelimenin karşılıklı bir listesi bulunmaktadır. Liste, tanrı, gök, ana gibi kelimelerden ve sayılardan oluşuyordu. Strahlenberg, Tatar adını verdiği bu 32 dil ve lehçeyi altı gruba ayırdı:

1.Fin-Uygur (Ugor yerine kullanılmıştır.): Macar, Fin, Vogul,
Çeremis, Permyak, Votyak, Ostyak.
2.Türk-Tatar: Tatar, Yakut, Çuvaş.
3.Samoyed
4.Moğol-Mançu: Kalmuk, Mançur, Tangut.
5.Tunguz: Tungus, Kamasin, Arin, Koryak, Kuril.
6.Karadeniz'le Hazar Denizi arasındaki halklar. (Caferoğlu 1958: 10).

Bugünkü sınıflandırmalara göre birçok hataları olan bu şema, şüphesiz konuya ilk dikkat çeken araştırma olarak tarihî bir değere sahiptir.

Macar bilgini Gyarmathi, araştırmalarını Ural diline hasreder ve 1799'daki eseriyle Fin-Ugor (Ural) dillerinin ilişkilerini tesbit eder. 19. yüzyılın ilk yarısında araştırmalarını sürdüren Danimarkalı bilgin Rasmus Rask, söz konusu dillerin sahasını çok genişletir. İskit Dilleri adını verdiği gruba, Strahlenberg'in karşılaştırdığı dillere ek olarak Arî öncesi İspanya ve Galya, Paleoazyatik, Kuzey Kafkasya, Grönland ve bazı Kuzey Afrika dillerini de katar. Grubu geniş tutanlardan biri de Max Müller'dir. O da Siyam, Güney Hindistan ve Tibet dillerini Ural-Altay dilleri arasına katarak Turanî diller terimini kullanır (Caferoğlu 1958: 11-12).

1838'de Estonyalı bilgin F. Wiedemann, Ural - Altay dillerini, Hint -Avrupa dillerinden ayıran özellikleri 14 madde hâlinde tesbit etti. Über die früheren Sitze der tschudischen Völker und ihre Sprachvervvandtschaft mit den Völkern Mittelhochasiens (1838) adlı eserinde Çud halkları terimini kullanan Wiedemann'ın 14 maddesi şunlardır:

"1. Ses uyumu, bütün Ural-Altay dillerinde müşterek bir esastır.
2.Bu dillerde gramatik cinsiyet yoktur.
3.Artikeller bulunmaz.
4.Tasrif, eklerle yapılır.
5.İsimlerin çekiminde mülkiyet eki kullanılır.
6.Fiil şekilleri zengindir.
7.Hint-Avrupa dillerindeki prepozisyon yerine postpozisyon kullanılır.
8.Sıfatlar isimlerden önce gelir.
9.Sayı sözlerinden sonra çokluk eki kullanılmaz.
10.Mukayese, ablativ (-den hâli) ile yapılır.
11.Yardımcı fiil olarak "habere" (malik olmak) yerine "esse" (olmak, imek) kullanılır.
12.Ural-Altay dillerinin birçoğunda menfî hareket için hususî fiil vardır.
13.Soru eki mevcuttur.
14.Bağlar yerine fiil şekilleri kullanılır" (Temir 2002: 5-6).

Altay dilleri çalışmaları, Alman bilgini W. Schott ile disipline girdi ve ilk ses denklikleri kurulmaya başlandı. Schott, Versuch über tatarischen Sprachen (Berlin 1836) adlı eserinde Tatar dilleri terimini kullandı ve Türkçe z'nin Çuvaşça r sesine, Türkçe ş'nin de Çuvaşça / sesine denk geldiğini buldu. 

Fin bilgini Gustaf John Ramstedt 1903'te yayımladığı Über die Konjugation des Khalkha-mongolischen adlı çalışmada aynı denkliklerin Türkçe ile Moğolca arasında da olduğunu ortaya koydu (Tuna 2002: 47).

Ramstedt'ten önce 19. yüzyılın ortalarında Fin bilgini Matias Aleksanteri Castren, Über die Personalsuffixe in den altaischen Sprahen (1850) adlı doktora tezinde Fin, Türk, Moğol ve Tunguz dillerinde zamirlerin ve şahıs eklerinin benzerliğini gösterdi. Altay dilleri terimi Castren'le bilim dünyasına yerleşti; fakat bu terimi o, bugünkü Ural-Altay dilleri anlamında kullanıyordu (Eren 1998: 127). Matias Castren bu çalışmasıyla Ural -Altay teorisinin esas kurucusu sayılmıştır (Temir 2002: 4).

Öte yandan 19. yüzyılın ilk yarısında Alman bilgini Klaproth, Siebold ve 19. yüzyılın ortalarında W. Schott, J. Hoffman Japoncayı da Ural-Altay grubu içinde ele aldılar (Caferoğlu 1958: 13).

Matias Castren 1952'de henüz 39 yaşında iken ölmüştü. Eserleri ölümünden sonra yayımlandı. 1862'de yayımlanan Kleinere Schriften adlı eserinde Ural - Altay dilleriyle ilgili görüşleri ortaya konmuştur (Eren 1998: 127). O, Ural - Altay dillerini Altay terimi altında beşe ayırmıştı:

1.Fin - Ugor

2.Samoyed

3.Türk - Tatar

4.Moğol

5.Tunguzca ve şiveleri

Görüldüğü gibi bu sınıflandırma, modern sınıflandırmanın aşağı yukarı ilk taslağıdır. Bugünkünden farkı Ural ve Altay dillerini ayırmamasıdır. Aslında Castren akrabalığa şüpheyle bakmış; Fin, Samoyed ve Türk dilleri arasındaki benzerliklere daha çok dikkat çekmişti (Caferoğlu 1958: 16).

Altay dilleri teorisinin gerçek kurucusu Gustaf John Ramstedt'tir. Türkçe-Moğolca arasındaki ses denklikleri çalışmaları 1903'te onunla başlar. Ramstedt'in ortaya koyduğu Türkçe z Moğolca r, Türkçe ş Moğolca / denkliklerinden sonra Macar Zoltan Gombocz bazı ses denklikleri bulur. 

1905'teki Macarca bir yazısını genişleterek 1912-1913'te Keleti Szemle adlı ünlü Macar dergisinde yayımladığı Zur Lautgeschichte der altaischen Sprachen yazısında, daha önce Schott ve Anton Boller tarafından"özlem" hâlinde ortaya konan Moğol ve Mançu dillerinde c-, d-, n- -denkliğim sis-temleştirdi. Ardından Ramstedt aynı dergide aynı konulan işledi. Nihayet Nicholas Poppe Altaisch und Urtürkisch (1926) adlı yazısında Ana Altayca d-, c-, y-, n-, n- Moğolca d-, c-, y-, n- Ana Türkçe y- denkliği şeklinde, konuyu, Altay dilleri kapsamında bir sistem hâline getirdi.

Altay dilleri teorisinin en büyük isimleri, Fin bilgini Gustaf John Ramstedt (1873-1950), Alman asıllı Nicholas Poppe (1897-1991) ve yine Finlandiyalı Pentti Aalto (1917-»)'dur.

Ramstedt tam bir poliglot (çok dil bilen) idi. Grekçe, Latince, Sanskritçe gibi klasik diller ve İbraniceden başka Türkçe, Moğolca, Korece ve Japonca biliyordu. Mongolist, Türkolog ve Altayist idi. Altay dillerinin konuşulduğu ülkelerin çoğunu dolaşmış ve dil malzemesi derlemişti. Seyahatleri yıllarca sürmüş, Japonya'da on iki yıl kalmıştı. Yalnız Altayistiğin değil Mongolistiğin de gerçek kurucusu odur. Kore ve Japon dillerini inceleyerek bu iki dili diğer Altay dilleriyle ilmî şekilde karşılaştıran da yine Ramstedt'tir. Onun Altay Dil Bilimine Giriş eseri ölümünden sonra yayımlanmıştır: Einföhrung in die altaische Sprachwissenschaft I. Lautlehre: 1957; //. Formenlehre: 1952; ///. Register: 1966 (Eren 1998: 269-276).

Nicolas Poppe de bir poliglottu. 1897'de Çin'de doğmuş, 1991'de ABD'de ölmüştü. Altayist, Mongolist ve Türkolog idi. Yüksek öğrenimim ve ilmî kariyerini St. Petersburg'da tamamlayan; 1926-1940 arasında Moğolistan Doğu Sibirya, Özbekistan, Azerbaycan ve Kuzey Kafkasya'da araştırma' gezileri yapan Poppe 1943'te Almanya'ya kaçmış, 1949'da ABD'ye yerleşmiştir (Eren 1998: 253-257). 

Moğolca üzerine birçok kitabı ve araş-tırması bulunan Poppe'nin Altayistik ile ilgili iki önemli eseri vardır.

Vergleichende Grammatik der altaischen Sprachen I. Vergleichende Lautlehre, Wiesbaden 1960. Bu eser Zeki Kaymaz tarafından Türkçeye çev-rilmiştir: Altay Dillerinin Karşılaştırmalı Grameri - 1. Kısım: Karşılaştırmalı Ses Bilgisi, İstanbul 1994.

Introduction to Altaic Linguistics, Wiesbaden 1965. 1917'de Finlandiya'da doğan Pentti Aalto Helsinki Üniversitesinde klasik filoloji, karşılaştırmalı dil bilimi, Sanskritçe ve Altay filolojisi okumuştur Ramstedt'in talebesi olan Aalto, Moğolistan, Hindistan, Türkmenistan ve Kore'de ilmî araştırma gezileri yapmıştır. 

Ramstedt'in birçok eserim yayımlayan Aalto'nun Altayistik ile ilgili çalışmaları, 70. doğum yılı dolayısıyla şerefine çıkarılan bir armağanda toplanmıştır: Studies in Altaic and Comparative Philology, Studia Orientalia 59, 1987 (Eren 1998: 103-104). Aalto Uralisch und Ahaisch (UAJb 41, 1969) adlı yazısında Ural-Altay teorisi üzerinde de durmuş; biçim bilgisi, söz varlığı ve cümle bilgisi benzerliklerini dile getirmiştir (Temir 2002: 6).

Altay dilleri teorisine katkıları olan iki ismi daha zikretmek lâzımdır: Wladislaw Kotwicz (1872-1944) ve Boris Yakovleviç Vladimirtsov (1884-1931). Polonyalı Kotwicz'in Contributions aux etudes altaiques (Wilno 1932) ve Les pronoms dans les langues altaiques (Krakow 1936) adlı çalışmaları, Altayistik alanına katkılardır (Eren 1998: 195).

Japoncanın Altay dili olarak işlenmesinde iki önemli isim vardır. Samuel E. Martin'in "Lexical evidence relating Korean to Japanese" adlı makalesi (Language 42, 1966), "Japoncanın bir Altay dili olarak ele alınışında dönüm noktası" teşkil eder (Tuna 2002: 47). Samuel E. Martin'in konuyla ilgili en önemli eseri 1996'da yayımlanmıştır: Consonant lenition in Korean and the Macro-Altaic Question, Honolulu 1996.

İkinci isim Roy Andrew Millerdir. Konuyla ilgili kitabı 1971'de yayımlanmıştır: Japanese and the other Altaic Languages, Chicago - London 1971. Bazı Japon bilginleri Japoncayı Altay dillerine bağlarken birçok Japon bilgini de Japonca ile Astronezya dilleri arasında paralellikler bulmuş; P. Benedict ile Kavvamoto ise Japoncayı Astro - Tay dil ailesine dahil etmiştir (Starostinvd. 2003:8-9).

Türkiye'de Altayistikle ilgilenen bilim adamları Ahmet Temir, Osman Nedim Tuna, Talat Tekin ve Tuncer Gülensoy'dur. 

Temir'in "Türkçe ile Moğolca Arasındaki İlgiler" adlı yazısı (DTCFD III, Ankara 1955) konuyu Türkiye'de ilk ele alan araştırmalardan biridir. 

Osman Nedim Tuna'nın Türk Dünyası El Kitabı'nda çıkan (Ankara 1992) "Altay Dilleri Teorisi" adlı uzun araştırması, Türkiye'de konuyu en kapsamlı şekilde ele alan çalışmadır.

Altayistik üzerinde en fazla yayın yapan ise Talat Tekin'dir. onun bilhassa zetasizm (z'leşme) ve sigmatizm (ş'leşme) üzerine birçok yazısı ve katkısı vardır. Tekin'in bu konudaki yazıları 2003'te toplu hâlde yayımlanmıştır:  Makaleler 1: Altayistik, Ankara 2003. Tuncer Gülensoy'un "Altay Dillerin¬de Akrabalık Adlan Üzerine Notlar" makalesi (TDAY-Belleten 1973-1974) önemlidir.

Altay dilleri üzerindeki son büyük çalışma Sergei Starostin, Anna Dybo ve Oleg Mudrak'a aittir: Etymological Dictionary of the Altaic Languages I-III, Brill 2003. Bu büyük eserin yazarları, yaklaşık olarak yarısı yeni olan 2800 etimoloji yapmışlar; her kelimenin beş Altay dilinde ve lehçelerinde bulunabilen bütün karşılıklarını göstermişlerdir.

Altay dilleri teorisi konusunda bazı bilginler kararsız kalırken bazı bilginler de teoriye şiddetle karşı çıkmışlardır. Teorinin en şiddetli muarızları Aorelien Sauvageot, Sir Gerard Clauson, Gerhard Doerfer ve A. M. Şerbak'tır.

Sir Gerard Clauson "The relationship between Turkish and Mongolian " adlı yazısında {Turkish and Mongolian Studies, London 1962) Tunguz söz varlığının Moğolca ve Türkçeden çok farklı olduğunu ve temel kelimelerin Türkçe Moğolca ve Tunguzcada birbirini tutmadığını belirterek teoriye itiraz eder (Clauson 1962: 216). 

Clauson Moğolca ile Türkçede ortak olan kelimelerin Türkçeden Moğolcaya giren alıntılar olduğunu ileri sürerek bu kelimelerdeki ses değişmelerinin listesini verir ve daha sonra alıntıları tematik bir gruplandırmaya tâbi tutar (Clauson 1962:216- 247). Clauson' un diğer bir yazısı, temel kelimelerin aynı olmaması hakkındadır. A Lexicostatistical Appraisal of the Altaic Theory (CAJ XIII 1969).

Doerfer'in itirazı da temel kelimeler noktasındadır. O, itirazlarını Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen adlı büyük eserinin 4 cildinde (Wiesbaden 1975) ve "Zur Venvardschaft der altaıschen Sorachen" (1966), "Zwei wichtige Probleme der Altayistik" (1968), Temel sözcükler ve Altay Dilleri Sorunu" (TDAY-Belleten 1980-1981) gibi makalelerinde kaleme almıştır. 

Doerfer de itiraz noktası olarak temel kelimeleri almakla birlikte Clauson'un istatistik metodunu eleştirir. Ona göre kelimelerin niteliklerine de bakmak lâzımdır. İnsan vücuduyla ilgili 11 «ana temel sözcük" (baş, göz, kulak, burun, ağız, dil, diş, saç, yürek, el, ayak) ve 5 ara temel sözcük" (dudak, parmak, diz, sakal, boyun) seçerek bunları karışık dillerde araştıran Doerfer, ana temel sözcüklerin çok az değiştiğini (ödünçlenmediğini), ara temel sözcüklerin değişme oranının da az olduğunu; takat kirvik gibi "yan temel sözcüklerin çok sık değiştiğini yani ödünçlendiğini tespit etmiş; sonunda da bunu Altay dillerine uygulayarak Türkçe, Moğolca ve Tunguzcada ana temel sözcüklerden hiçbirinin aynı olmadığını ortaya koymuştur. 

Aynı işlemi, akraba olduğu kesin olarak bilinen ailelerde de yapan Doerfer 16 ana ve ara temel sözcükten Samı dillerde 16 sının Hint-Avrupa dillerinde 13'ünün, Dravid dillerinde 10'unun, Ural dillerinde 8 inin aynı olduğunu; Altay dillerinde ise hiçbirinin aynı olmadığını tespit etmiş böylece "Altay dillerinin akrabalığı varsayımını", "çürütülmüş, yok edilmiş saymıştır (Doerfer 1983: 1-16).


Altay dilleri akrabalığının ölçütü sadece ses denklikleri değildir. Biçim bilgisiyle ilgili pek çok ortaklıklar da vardır. "Yapılan araştırmalar değişik sıralarla, iki, üç, hatta bazen dört dilde ortak, yüze yakın ekin varlığını ortaya çıkarmışsa da, Ana Altay dilindeki şekilleri kesin olarak bilinen eklerin sayısı, bunun üçte birinden bile azdır. 

Birinci gruptaki ekler için:
+çAK, +çl, +çIK, +d, +DA, +KI, +lAr, +1IG, +msIG, +rU; -Açl, -ç, -G, -GA, -GaçI, -GU, -I, -m, -mA, -n, -r; +d-, +DA-, +GA-, +Kır-, +A-, +1A-, +rA-, +rKA- örnekleri verilebilir."

"Ana Altayca için bulunanlar arasında en önemlileri düşüm (hâl) ekleridir (case suffıxes): *+n (genetive, instrumental), +I, *g (accusative), *+A, *+gA (dative), *+dA *+dU (locative), *+rA (directive-locative), *+rU (lative), *+H(prosecutive), *+dI (instrumental), *+ç, *+çA (equative)." (Tuna 2002: 21).

Söz dizimi bakımından da Altay dilleri arasında pek çok ortaklıklar vardır. Konuyu en iyi şekilde Tuna özetlemiştir:

"Ana Altaycada en küçük fiil cümlesi çekimli bir fiildir. Bu, emir cümlesinde sadece (ekli) fiil kök veya tabanından ibarettir. Cümlede öznenin yeri fiilden, belirtenin yeri belirtilenden, ikinci dereceden olan üyelerin yeri birincilerden önce gelir. Fiil, sonda yer alır. Tamlamalarla isim cümleleri arasındaki fark üyelerin sırasına dayanır ve bir cümle meydana getirir (declarative sentence). 

Böyle bir cümlede koşaç kullanılması mecburiyeti yoktur. İsim ve sıfat arasında kesin bir sınır yoktur. Bu daha çok, bir sıra meselesidir. 

Ana altaycada cins (gender) farkı belirtilmez. Bu bakımdan cümlelerde cins farkı dolayısı ile değişiklik de yapılmaz. Tamlamalarda yalnız tamlanan çokluk eki alabilir. Bunlarda çokluk-teklik dengelemesi yapılmaz. 

Cümleler, içindeki üyelerin ilgisi bakımından, gelişmekte olan fikirlerin akla geliş sırasına göre ifadesi değil (cursive), tamamlanmış bir fikrin düzenli bir hierarchy halinde (complexive) sunuluşudur. 

Bunlardan birinci tip, bir tesbih dizisine, ikinci tip, küçükleri daha büyüklerinin içine yerleştirilmiş, birçok kuruyu içine alan büyük bir kutuya benzetilebilir. Birincisinde, eskileri çıkarmadan tesbihe yeni taneler eklenebilir. İkincisinde ise, büyük kutuyu daha büyüğü ile değiştirmek ve ilâve edilen kutuyu veya kutuları yeniden ve iç-içe koyup en büyük kutuya doldurmak gerekir. Ana Altaycada ön takı (preposition) yoktur. Buna karşı son takılar (postposition) zengindir. 

Bununla birlikte, olumsuz emir kipleri için Çuvaşçada, Moğol ve Tunguz dillerinde 'olumsuzluk fiilleri'nden ayrı olarak bazı 'particle'lerin kullanıldığı hatırlanmalıdır. 

Bunlar, eski bir düzenin izleri olabileceği gibi, Altay Dili dışında başka bir kaynaktan da gelmiş bulunabilir" (Tuna 2002: 21-22).

...

TÜRKLÜĞÜN VE TÜRK DİLİNİN KRONOLOJİSİ

M. Ö. 3100-1300 : Sümerce metinler (Türkçe ile ortak kelimeler var.)

M. Ö. 700 : Med krallığının kurulması*.

M. Ö. 675 : İskitlerin Kafkasları aşıp Kuzey İran'a ve Anadolu'ya girmeleri.

M. Ö. 650 : İskitlerin Doğu Avrupa ve Kuzey Balkanlara yayılması (Bu bölgede M.S. 3. yy'a kadar yaşadılar.)

M. Ö. 624 : İskit hükümdarı Madyes'in (Afrâsiyab'm) İranlılarca öldürülmesi.

M. Ö. 590 : İskit krallığının Medlerce yıkılması.

M. Ö. 559 : Pers krallığının kurulması.

M. Ö. 350 : Karadeniz'in kuzeyinde ve Asya bozkırlarında ikinci defa İskit krallığının kurulması (yıkılışı: M. Ö. 70).

M. Ö. 250 : Sarmatların Avrupa'ya girişi.

M. Ö. 247 : İran'da Part krallığının kurulması (yıkılışı: M. S.225).

M. Ö. 209-174 : Tuman'ın oğlu Motun (Mete) Yabgu Hun tahtında (Merkez: Orhun vadisi. Kuzeyde yay çeken bütün kavimlerin birleşmesi).

M. Ö. 135 : İranlılar, Toharlar ve Usunlar (Türk) tarafından Amuderya'daki Baktriya krallığının yıkılması (kuruluşu: M. Ö. 250).

M. Ö. 55 : Hunların ikiye bölünmesi. Çiçi Yabgu'nun Batı'ya çekilmesi.

M. Ö. 36 : Çiçi Yabgu'nun öldürülmesi.

M. S. 55 : Kuzey Hindistan'da Kuşan Devleti (Yıkılışı: 250).

M. S. 216 : Hunların yıkılışı.

224 : İran'da Sasanî Devleti'nin kuruluşu.

...

SÖZ BAŞI

Moğolistan ve Çin içlerinden Orta Avrupa'ya, Sibirya'dan Hindistan ve Kuzey Afrika'ya kadar geniş bir alanda varlık gösteren bir dilin tarihini yazmak kolay değildir. Binlerce eser, anıt, yazıt ve belge bırakan Türk dili bugün de Türkistan, Azerbaycan, Anadolu, Balkanlar ve Avrasya bozkırlarında kullanılmaya devam etmektedir. 

20. yüzyılda ortaya çıkan ulaşım ve iletişim imkânları Türk dilini bugün ana ve ata yurtlarından da dışarıya taşırmış; Avrupa, Amerika ve Avustralya'da yaşayan Türkler vasıtasıyla dilimizin kullanım alanı dünyanın her tarafına yayılmıştır. Hazırladığımız Türk Dili Tarihi, sadece Türkiye Türklerinin değil bütün Türklerin dillerinin tarihi olduğundan sayısız malzeme ve araştırmaya ulaşmak gerekmiş; mümkün olduğu kadar, yayımlanan metinlerin ve yapılan araştırmaların hepsi görülmeye çalışılmıştır. Şüphesiz bunda muvaffak olduğumuz söylenemez. 

Hele araştırmaların İngilizceden Rusça ve Çinceye, Lehçeden Japoncaya kadar çok farklı dillerde yapılmış olması, herhangi bir araştırıcının bütün bu çalışmalardan yararlanmasını imkânsız kılar. Son yıllarda Türkiye'de ve dünyada Türk dili araştırmalarının büyük bir artış göstermesi de zorlukların bir başka yönüdür. Ancak alanın genişliği, malzemenin bolluğu, araştırmaların çokluğu böyle bir çalışmanın yapılmamasını gerektirmez. Vaktiyle, Türk dilinin büyük emektarı Ahmet Caferoğlu'nun cesaretle adım attığı bu sahaya ondan 50-60 yıl sonra ben de adım atmaya cesaret ettim ve diyebilirim ki sadece adım attım.

Tarihsiz, Türk dili tarihi düşünülemez. Hangi tarih ve coğrafyanın eserlerini araştırmaya giriştiğimizin belli olması için her dönemin tarihî ve coğrafi zemini ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun için tabiî ki araştırmalardan faydalandık; ancak özellikle atalarımızın bıraktığı eserler, tarihin ortaya konulmasında birinci derecede kaynak olarak kullanılmıştır. Bu arada destanların da tarihî bir kaynak olarak değerlendirildiğini belirtmeliyim.

Tarihî zeminin ortaya konmasında daha çok başlangıç dönemleri ve kökenler üzerinde durulmuştur. Bilinmeyen dönemlerde mümkün olduğu kadar ayrıntıya gidilmiş; bilinen dönemlere yaklaştıkça ayrıntıdan kaçınılmıştır. Çünkü maksadımız bilinen dönemlerin tarihini yazmak değil daha çok karanlık dönemleri ve kökenleri aydınlatmak olmuştur.

Türk dilinin tarihî dönemlerinde de aynı yol izlenmiştir. Köktürk döneminde görülen ayrıntılar, elbette Osmanlı ve Çağatay dönemlerinde yoktur.


Bugüne yaklaşıldıkça teferruat bırakılmış, dönem kuşbakışı olarak değerlendirilmiştir. Bazı dönemlere ait metinlerin verilmeyişinde de aynı düşünce hâkim olmuştur.

Elinizdeki eser, Türk dilinin sadece dış tarihi değildir. Her dönemin dil özellikleri belirtilmeye çalışılarak dilin iç tarihi de ortaya konulmak istenmiştir. Ancak her dönem için aynı şemayı kullanıp tasvirî gramerler yazmak yerine dönem farklılıklarına ağırlık verdim. Böyle bir usulün, dilin dahilî gelişmesini daha açık göstereceğini düşündüm. Tabiî ki bu bölümlerde önceki çalışmalardan yararlandım. Ancak bir yandan bütüncü, bir yandan karşılaştırmalı bir bakışla dilin tarihini kendime has bir şekilde ortaya koyduğum kanaatindeyim.

13. yüzyıl öncesi eserleriyle, Doğu Türkçesi eserleri edebiyat açısından ülkemizde çok az incelenmiştir. Bu eserler üzerindeki edebî değerlendirmeleri büyük ölçüde hâlâ Köprülü'ye borçluyuz. Son yıllarda Uygur ve Karahanlı dönemi eserleri edebî bakımdan daha fazla ele alınmaya başlanmıştır. Edebî araştırmalar konusundaki eksikliği dikkate alarak eski dönem eserlerinin biçimi, muhtevası ve üslûbu üzerinde de durmaya çalıştım. Bu bakımdan edebiyat tarihçilerinin de kitabın bazı bölümlerinden yararlanabileceğini düşünüyorum.

Bilim alanlarında verilen her eser yeni görüşler, yeni yaklaşımlar ve bakış açıları getirmelidir. Bu kitabı esas itibariyle bir müracaat eseri olarak hazırlamakla beraber bazı sorunları tartışmayı ve kendi görüşlerimi ortaya koymayı da gerekli buldum. Bunu, bir müracaat ve ders kitabının niteliklerini bozmayacak ölçülerde yapmaya çalıştım. Eğer bazı görüş ve yaklaşımlarım tartışmalara yol açabilirse bunun, bilim dalımıza bir kazanç getireceğini düşünüyorum.

Türk dili tarihi bir açıdan Türk dili araştırmalarının da tarihidir. Bu ba-kımdan özellikle eski dönemlerde keşiflerin ve araştırmaların tarihini de ayrıntılı olarak vermeye ve bütün önemli araştırmaları göstermeye çalıştım. Her dönem, isim ve eser üzerinde yapılmış olan çalışmalar, bazen yayımlanmamış tezlere kadar ilgili bölümde verilmiş; bazen de önemli çalışmalar hakkında kısa açıklamalar yapılmıştır. Bölümler içinde künyeleri verilen çalışmaların büyük bir kısmı doğrudan doğruya görülüp incelenmiş; ulaşılamayanlar hakkında ise yapılan tanıtmalardan yararlanılmıştır. Ancak bu çalışmalardan doğrudan doğruya yararlanılmadıkça bibliyografyaya alınmamıştır. Bunun hem bir tekrar olacağı, hem de bibliyografyayı şişireceği düşünülmüştür. İsteyen okuyucular ilgili bölümde, yapılan çalışmaları bulabilirler.

Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini daha net olarak görebilmek için, Amerika Birleşik Devletlerinde son yıllarda tekrar revaç bulan monogenist teoriye ve bütün dünya dilleri için yapılan sınıflandırmalara da girişte yer verdim. Bu konudaki çalışmaların Türkiye'de henüz tanınmadığını düşünüyorum. Dolayısıyla giriş bölümünde yer alan Nostratik, Avrasyatik teorileri ve dünya dillerinin sınıflandırılmasıyla ilgili kısa bahislerin ilk bilgiler olarak değerlendirilmesini diliyorum.

Çok geniş kapsamlı bir kitabın pek çok eksik ve kusurunun da olacağı muhakkaktır. Kitapta görülebilecek her türlü eksik ve kusurun yazılmasından veya bana bildirilmesinden memnun olacağım. Bilimin, tenkitle, tartışmayla geliştiğini ve gelişeceğini ben hiç unutmuyorum; kitabımı okuyanların da unutmamasını dilerim.

Bilim hiç şüphesiz objektif bir alandır. Ancak bilimle uğraşanların her zaman ve yüzde yüz objektif olabileceklerini sanmıyorum. Esasen insan beynindeki düşünce ve duygu merkezlerinin birbiri içine girmeden tamamen bağımsız çalışabildiklerini de zannetmiyorum. En fazla objektif olunması gereken alanda da duygular daima işe karışabilir. Bu duygular içinde adına heyecan denilen bir duygu var ki onun işe karışmasının her zaman zararlı olduğu da söylenemez. Ben heyecanı, bizi çalışmaya iten bir enerji olarak düşünüyorum. Eğer bilime ve milletime faydalı olma heyecanını taşımasaydım kendimde bu kitabı da, başka kitaplarımı da yazacak enerjiyi bulamazdım. Okuyucular zaman zaman heyecanımın kitabın bazı satırlarına da yansıdığını görürlerse bu düşüncelerimi hatırlasınlar.

Kitabın yalnız Türkoloji camiasına değil, Türk dil, tarih ve kültürünü merak edenlere de hitap ettiğini sanıyorum. Yalnız meslektaşların değil konuya ilgi duyanların da görüşlerini almak beni memnun edecektir.

Sözlerimi bitirirken kitabın yazılması sırasında bilgisayarda karşılaştığım her problemi çözen ve yazım tekniği hususlarında bana yardım eden oğlum Satuk Buğra Ercilasun'a teşekkür etmek istiyorum. O olmasaydı kitabımı bu kadar rahat bir ortamda yazamazdım.

Prof.Dr.Ahmet B. ERCİLASUN

20.08.2004

pdf olarak :

ayrıca : DİL-BİLİM.COM

http://www.dil-bilim.com/kategori/turkoloji/

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TÜRKOLOJİ ARAŞTIRMALARI MERKEZİ 

ve diğer ilgili yazılar.

Harf Devrimimizin 84. Yılı Kutlu Olsun!

ANADOLU'NUN 10 BİN , TÜRK DİLİ'NİN BEŞ BİN YILI

***