 |
| GATS SALDIRISINI DURDURUN |
GATS'ın tarihi (The General Agreement on Trade in Services)
1947'de imzalanan ve 143 üyesi bulunan GATT (Tarife ve Ticaret Genel Anlaşması) 1994'teki Uruguay toplantısında WTO' ya (Dünya Ticaret Örgütü) dönüştürüldü. Aynı yıl hizmet ticaretini uluslararası sermayeye açan GATS anlaşması imzalandı. GATT 40 yıla yakın bir süredir uluslararası mal ticaretini düzenliyordu. Fakat GATS daha fazlasını, dünya "hizmet ticaretini" düzenleyen bir anlaşma oldu. GATT' taki iki temel özellik GATS'ta da mevcut. Bunlar;
- Anlaşmanın tüm özellikleri imzacı ülkelerin hepsi için geçerlidir.
- Anlaşmaların gerekleri, ulusal şirketler kadar uluslararası şirketleri de kapsamaktadır.
GATS kapsamı ve genişliğiyle neo-liberal politikaların eksiksiz bir uygulayıcısı rolüyle tarihe geçti. GATS'ın farklı bir özelliği, her geçen gün anlaşmanın sınırlarının genişlemesidir. Kısa aralıklı müzakereler şeklinde ilerleyen GATS süreci, uluslararası sermayenin belirleyiciliğinde, üye ülkelerin temsilcileri tarafından yapılmaktadır. 2000 yılıyla birlikte hız kazanan müzakereler 15 günde bir DTÖ' nün Cenevre'deki merkezinde gerçekleştirilmektedir.
GATS' ın kapsamı
GATS genel olarak devlet tarafından verilen kamu hizmetlerinin özel sektöre devrini düzenleyen bir anlaşma olarak tanımlanabilir. GATT ile belirlenen mal ticareti görece basit bir biçimde düzenlenebilirken, GATS ile belirlenen hizmet ticareti oldukça karmaşık bir biçimde düzenlenmektedir. Bunun nedeni, GATS'ın oldukça geniş bir biçimde içine aldığı hizmet türlerinin biçimi, içeriği ve gerektirdiği kapsamlı yasal ve fiziksel altyapı uygulamalarıdır.
GATS'ın kapsamı yalnızca bir hizmetin yerine getirilmesi ile sınırlı değildir. Bu hizmetin yerine getirilebilmesi için gerekli olan tüm ürünlerin üretimi de GATS'ın kapsamı içerisindedir.
GATS ile uluslararası pazara açılacak olan hizmet alanları şöyle sıralanabilir: Telekom, posta hizmetleri, görsel ve işitsel iletişim hizmetleri de dahil olmak üzere iletişim; enerji, su iletim sistemleri ve atık su işleme; tüm çevresel hizmetler; finansal, mali hizmetler ve bankacılık hizmetleri; sosyal hizmetleri de kapsayacak şekilde sağlık ve bağlantılı hizmetler; turizm, seyahat ve bu iki sektörle bağlantılı tüm hizmet ve ürünlerin üretimi; kültürel ve sportif hizmetler; kara, hava, deniz ve tüm diğer ulaşım hizmetleri; inşaat ve bağlantılı mühendislik hizmetleri; eğitim...
GATS ve Türkiye
Anlaşmanın imzacılarından olan Türkiye'de de hizmet sektörünü düzenleyen kanunlarda bir dizi değişiklik gerçekleşti. Özelleştirme uygulamalarına son yıllarda büyük bir hız verilirken yapılan özelleştirmeler iletişim, ulaşım, enerji üretimi ve dağıtımı gibi en kârlı hizmet alanlarında gerçekleşti. Bu alanlar aynı zamanda temel önemde stratejik hizmet alanlarını oluşturuyorlar.
Yerel yönetimler yasasından kamu ihaleleri yasasına, belediyelerin sunduğu altyapı hizmetlerine ilişkin yasal düzenlemelere baktığımızda; bu değişikliklerin GATS' a uyum yasaları çerçevesinde gerçekleştiğini görüyoruz.
Turizm Hizmetleri:
“Bu kadar ağır saldırılardan sonra kimsede tatil yapacak hal kalmaz, dolayısıyla Turizm alanında ne yaparlarsa yapsınlar nasıl olsa biz yoksulları yaralayamazlar” demeyin. Çünkü Turizm, GATS kapsamında salkımlandırma (Clusters Approach) anlayışıyla ele alınıyor ve böyle olunca da kapsamadığı hiç bir yaşamsal alan kalmıyor. Pasaport, vize işlemlerinden, suyun ve tarımsal gıdanın piyasa ekonomisine açılmasına, turizm meslek liselerinin özelleştirilmesinden , turizm personelinin rekabet koşullarında istihdam edilmesine (asgari ücret, sosyal güvenlik v.b. sosyal kazanımların olmadığı bir işgücü piyasası) ve her türlü kamusal ulaşımın özelleştirilmesine kadar herşeyi içine alan bu madde bile aslında tek başına yaşamlarımızı karartmaya yetecek özellikler taşıyor.
 |
| TURİZM SEKTÖRÜNDE GATS İSTEMİYORUZ |
GATS ANLAŞMASI Kapsamında bulunan
Hizmet Sektörlerinin Sınıflandırılmış Listesi
Aşağıdaki sınıflandırma 1994 yılında WTO-Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkeler tarafından (Türkiye ve AB ülkeleri dahil) imzalanan GATS Anlaşmasının ilk halidir.
GATS Anlaşmasının genişletilme ve derinleştirme müzakereleri 2000 yılının Ocak ayından beri devam etmektedir. GATS Anlaşmasının bu müzakere sürecinin 2005 yılı ortalarında bitirilmesi planlanmaktadır.( Karşılarına Yargı engeli çıkmıştır. Bunun için referandurumda HAYIR istemediler.)
Bu sürecin sonunda aşağıdaki hizmet alanlarına yeni eklerin yapılması beklenmektedir.
Bu hizmet alanlarında çalışmakta olan bütün kadrolar esnekleştirme, işsizleşme, iş güvencesi, sağlık, emeklilik, eğitim gibi bu anlaşmada rekabet önünde engel olarak tanımlanan tüm kamusal korumalardan mahrum kalma tehdidi ile karşı karşıyadırlar.
Aralık 2004 SEKTÖRLER,
ALT-SEKTÖRLER VE EN ALT-SEKTÖRLER
1. MESLEKİ HİZMETLER
A. Profesyonel Hizmetler
a. Hukuk Hizmetleri
b. Muhasebecilik, Denetim ve Defter Tutma hizmetleri
c. Vergilendirme Hizmetleri
d. Mimarlık Hizmetleri
e. Mühendislik Hizmetleri
f. Tamamlanmış Mühendislik Hizmetleri
g. Şehir Plancılığı ve Peyzaj Mimarlığı Hizmetleri
h. Tıp ve Dişçilik Hizmetleri
i. Veterinerlik Hizmetleri
j. Ebe, Hemşire, Psikoterapist ve İlk Yardım Personeli tarafından sağlanan hizmetler.
k. Diğer
B. Bilgisayar ve Bağlantılı Hizmetler
a. Bilgisayar donanımı ve tesisatı bağlantılı danışmanlık hizmetleri
b. Yazılım Uygulama Hizmetleri
c. Veri İşlem Hizmetleri
d. Veri Bankası Hizmetleri
e. Diğer
C. Araştırma ve Geliştirme Hizmetleri
a. Doğal Bilimlerle ilgili Ar-Ge Hizmetleri
b. Sosyal Bilimler ve Toplumla ilgili Ar-Ge Hizmetleri
c. Disiplinler arası Ar-Ge Hizmetleri
D. Emlaçılık Hizmetleri
a. Sahip olunan yada kiralanan mülkiyete ortaklık
b. Bir komisyon yada sözleşme bazında
E. Operatörler dışındaki Kiralama ve Leasing Hizmetleri
a. Deniz ulaşım araçları ile ilgili
b. Hava ulaşım araçları ile ilgili
c. Diğer ulaşım Araçları
c. Diğer makina ve araçlarla ilgili
d. Diğer
F. Diğer Mesleki Hizmetler
a. Reklamcılık Hizmetleri
b. Piyasa araştırma ve kamuoyu anket hizmetleri
c. Yönetim Danışmanlığı Hizmetleri
d. Yönetim Danışmanlığı ile bağlantılı hizmetler
e. Teknik test ve analiz hizmetleri
f. Tarım, orman ve avcılıkla bağlantılı hizmetler
g. Balıkçılıkla bağlantılı hizmetler
h. Madencilikle bağlantılı hizmetler
i. İmalatla bağlantılı hizmetler
j. Enerji dağıtımı ile bağlantılı hizmetler
k. Kişisel Planlama ve arz hizmetleri
l. Güvenlik ve araştırma hizmetleri
m. Teknolojik ve Bilimsel danışmanlık ile bağlantılı Hizmetleri
n. Ekipmanların Tamir ve bakım hizmetleri (Deniz,hava ve diğer ulaşım araçlarının ekipmanları hariç)
o. Binaların temizlik hizmetleri
p. Potograf hizmetleri
q. Paketleme hizmetleri
r. Basım ve yayın hizmetleri
s. Toplantı Hizmetleri
t. Diğer
2. İLETİŞİM HİZMETLERİ
A. Posta Hizmetleri
B. Kurye Hizmetleri
C. Telecom Hizmetleri
a. Telefon hizmetleri
b. Paket anahtarlamalı veri iletişim hizmetleri
c. Devre Anahtarlamalı veri iletişim hizmetleri
d. Telex hizmetlaeri
e. Telegraf hizmetleri
f. Fax hizmetleri
g. Özel kiralık devre hizmetleri
h. Electronik posta hizmetleri
i. Sesli Mesaj hizmetleri
j. On-line danışmanlık veri tabanı geri kazanım hizmetleri
k. Elektronik veri alış-veriş hizmetleri (EDI)
l. Depolama, iletme, depolama ve yeniden üretim de dahil olmak üzere katma değerli fax hizmetleri
m. Kod ve Protokol değiştirme hizmetleri
n. İşlem prosesi de dahil olmak üzere On-line Danışmanlık ve/veya veri işlem hizmetleri
o. Diğer
D. Görsel İşitsel Hizmetler
a. Sinema ve video filmi üretim ve dağıtım hizmetleri
b. Sinema ve video filmi projeksiyon hizmetleri
c. Radyo ve televizyon hizmetleri
d. Radyo ve televizyon yayın hizmetleri
e. Ses kayıt hizmetleri
f. Diğer
3. İNŞAAT VE BAĞLANTILI MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
A. Binalar için yapılan genel inşaat işleri
B. Sivil Mühendislik için genel inşaat işleri
C. Tesisat ve Montaj işleri
D. Bina tamamlama ve bitirme işleri
E. Diğer
4. DAĞITIM HİZMETLERİ
A. Acentaların Koisyonculuk Hizmetleri
B. Toptan Satış Ticareti Hizmetleri
C. Perakende Satış Ticarati Hizmetleri
D. Franchising
E. Diğer
5. EĞİTİM HİZMETLERİ
A. İlk Eğitim Hizmetleri
B. Orta Öğretim Hizmetleri
C. Yüksek Öğretim Hizmetleri
D. Yetişkin Eğitimi
E. Diğer Eğitim Hizmetleri
6. ÇEVRE HİZMETLERİ
A. Kanalizasyon Hizmetleri
B. Çöplerin Kaldırılması Hizmetleri
C. Sağlıkla ilgili ve benzeri hizmetler
D. Diğer
7. MALİ(Finans) HİZMETLERİ
A. Bütün Sigorta ve Sigorta ile Bağlantılı Hizmetler
a. Yaşam, Kaza ve Sağlık Sigorta Hizmetleri
b. Yaşam dışındaki Sigorta Hizmetleri
c. Reasürans Hizmetleri
d. Sigortacılığa yardımcı hizmetler (Bağlantılı acenta ve satış hizmetleri)
B. Bankacılık ve Diğer Mali Hizmetler (sigortacılık dışında)
a. Deposit ve kamu tarafından geri ödenebilir diğer fonların kabulü
b. Tüketici kredileri, ipotek kredileri, factoring ve ticari işlemlerin finansmanı da dahil olmak üzere her çeşit kredi tahsis işlemleri
c. Finansal kiralama
d. Tüm ödeme ve nakit iletim hizmetleri
e. Garantiler ve Taahütler
f. Kendi nam ve hesabına veya müşteriler adına ister alışveriş biçiminde isterse hesabi nitelikte olsun: - Para piyasası araçları (Çek, tahvil, deposit sertifikası vb) - Dış Ticaret - Futures ve options dahil fakat yalnızca bunlarla da sınırlı olmamak kaydıyla türev piyasaları .
C. Ürünleri
a. Swaps, Forward anlaşmaları da dahil olmak üzere değişim oranları ve faiz oranları ile ilgili
D. Araçları
a. Transfer edilebilir menkul kıymetler
b. Külçe madenler dahil olmak üzere finansal varlıklar ve diğer müzakere edilebilir kıymetler
c. Aracılık, özel ya da kamusal acentalık hizmetleri de dahil olmak üzere her tür menkul kıymete katılım ve bu hizmetlerle ilgili koşullar
d. Para brokerliği
e. Portföy Yönetimi, toplu yatırım yönetiminin her türü, emeklilik fonlarının yönetimi, saklama
f. hizmetleri gibi Varlık yönetimi hizmetleri
g. Türev piyasaları ürünleri de dahil olmak üzere mali varlıklarla ilgili sözleşme ve takas hizmetleri
h. Kredi referansları ve analizler, yatırım ve portföy araştırma ve danışmanlık hizmetleri,
ı. şirket devirleri ve yeniden yapılanmalar ve genel şirket stratejileri ile ilgili MTN.TNC/W/50’nin
i. Madde 1B bölümünde listelenmiş tüm diğer mali hizmetler ve danışmanlık hizmetleri
j. Finansal bilgilerin transferi ve mali bilgi prosedürleri ve ilişkili olarak diğer mali hizmetlerin
k. sağlayıcıları tarafından sağlanacak yazılım
l. Diğer
8. SAĞLIKLA İLGİLİ VE SOSYAL HİZMETLER (1.A.h-j. altında listelenenlerin dışında kalanlar)
A. Hastane Hizmetleri
B. Diğer İnsan Sağlığı Hizmetleri
C. Sosyal Hizmetler
D. Diğer
9. TURİZM VE SEYAHAT İLE BAĞLANTILI HİZMETLER
A. Hoteller ve Lokantalar (Bağlantılı Catering Hizmetleri)
B. Seyahat Acentaları ve Tur Operatörlüğü Hizmetleri
C. Turist Rehberlik Hizmetleri
D. Diğer
10. EĞLENCE, KÜLTÜR VE SPOR HİZMETLERİ (Diğer Ses ve Görüntü Hizmetleri)
A. Eğlence Hizmetleri (Bağlantılı Tiyatro, Canlı Orkestralar ve Sirk Hizmetleri)
B. Haber ajans hizmetleri
C. Kütüphaneler, Arşivler, Müzeler ve diğer Kültürel Hizmetler
D. Spor ve diğer Eğlence Hizmetleri
E. Diğer
11. TAŞIMACILIK HİZMETLERİ
A. Deniz Taşımacılığı Hizmetleri
a. Yolcu Taşımacılığı
b. Yük Taşımacılığı
c. Deniz Araçlarının Personeli ile birlikte Kiralanması Hizmetleri
d. Deniz Araçlarının Bakım ve Onarım Hizmetleri
e. Çekme ve itme hizmetleri
f. Deniz Taşımacılığı için gerekli Destek Hizmetleri
B. Dahili Suyolları Taşımacılığı
a. Yolcu Taşımacılığı
b. Yük Taşımacılığı
c. Deniz Taşıtlarının Personeli ile birlikte Kiralanması Hizmetleri
d. Deniz Taşıtlarının Bakım ve Onarım Hizmetleri
e. Çekme ve itme hizmetleri
f. Dahili Su yolu Taşımacılığı için gerekli Destek Hizmetleri
C. Hava Taşımacılık Hizmetleri
a. Yolcu Taşımacılığı
b. Yük Taşımacılığı
c. Hava Taşıtlarının Personeli ile birlikte Kiralanması Hizmetleri
d. Hava Taşıtlarının Bakım ve Onarım Hizmetleri
e. Hava Taşımacılığı için gerekli Destek Hizmetleri
D. Uzay Taşımacılığı (bu hizmetimiz olmadığı için ,karşılığında başka birşey önerilmiş.) !!!
E. Demiryolu Taşımacılık Hizmetleri
a. Yolcu Taşımacılığı
b. Yük Taşımacılığı
c. Çekme ve itme hizmetleri
d. Demiryolu Araçlarının Bakım ve Onarım Hizmetleri
e. Demiryolu Taşımacılığı için gerekli Destek Hizmetleri
F. Karayolu Taşımacılık Hizmetleri
a. Yolcu Taşımacılığı
b. Yük Taşımacılığı
c. Karayolu Taşıtlarının Personeli ile birlikte Kiralanması Hizmetleri
d. Karayolu Araçlarının Bakım ve Onarım Hizmetleri
e. Karayolu Taşımacılığı için gerekli Destek Hizmetleri
G. Boru Hatları Taşımacılık Hizmetleri
a. Petrol için Taşımacılık Hizmetleri
b. Diğer Mallar için Taşımacılık
H. Tüm Taşımacılık modelleri için yardımcı hizmetler
a. Elden ele Kargo hizmetleri
b. Depolama ve Ambar hizmetleri
c. Taşımacılık Navlun acentacılık hizmetleri
d. Diğer
I. Diğer Taşımacılık Hizmetleri
Yıllar önce başlatılan ve büyük bir hızla ilerleyen bu süreç karşısında güçlü bir tepki bulamadığı takdirde ortaya çıkacak sonuçlar tahmin edilenin de ötesinde olacaktır.!!!
Selim Yılmaz
SMMM-Ekonomist MAI ve Küreselleşme Karşıtı Çalışma Grubu
AYRICA KAYNAK: TÜRSAB SAYFASINDA
YANİ SORUNUMUZ BÜYÜK...
BÜTÜN YASALARI GATS'A UYDURUYORLAR.
Hizmetlerin Piyasaya Devredilmesini taahhüt eden GATS Sözleşmesini imzalayan Tansu Çiller’den beri adım adım buraya getirildik.
Danıştay taviz vermedi, GATS’a engel oldu, anımsamaya çalışalım:
- Yabancı doktor, diş hekimi, veteriner ve hemşire getirilmesine engel oldu.
- Sınırdaki mayınların yabancılara temizletilmesine engel oldu.
- Yabancı mühendislerin çalıştırılmasına engel oldu.
Bir de yabancılara bu taahhüdü verenlerin ne dediklerine bakarsak, onların neyi bizden kopartamadıklarını görürüz. Örneğin, “yabancıların hizmet pazarına girişini düzenlemeye yönelik mevzuatın bulunmaması..” diye bir sıkıntıları var. Mevzuatın, yani yabancıların eline “buyurun” diye verilmesini sağlayacak izin belgesinde sıkıntıları var.
Mevzuatlar Danıştay’da takılıyor !
BU YÜZDEN DANIŞTAYIN DA KALKMASINI İSTİYORLAR.
BUNUN EN SON ÖRNEĞİ DE THY YOLLARINDA YAŞANDI. GREV YASAĞINA KARŞI GELEN THY ÇALIŞANLARI İŞTEN ÇIKARTILDI. İŞLER AKSADIĞI İÇİN ,YERLERİNE SAATİ 40 DOLARDAN MAAŞI DA EKSTRALARLA 20 BİN T'L YE VARAN, YUNAN VE ROMANYA VATANDAŞLARINI, THY İŞE ALDI...!!!
HABER KAYNAĞI : MUSTAFA MUTLU
İTHAL DOKTOR, ÖĞRETMEN, MÜHENDİS GİBİ ...İTHAL REHBERLER İÇİN YOL AÇILMAKTADIR...
HİNDİSTANLI MESLEKTAŞLARIMIZIN PROTESTOSUNU GÖREBİLİRSİNİZ…
EĞER TEPKİSİZ KALIRSAK ,
BU BİR ÇOK KİŞİNİN İŞİNDEN OLMASI VEYA GÜNDE 1 DOLARDAN AZ ÇALIŞMASINA İMKAN VERMESİ DEMEKTİR....!
GATS'I DURDURUN
SB.
